Działamy na rzecz polsko-ukraińskiego pojednania, uczestniczymy w inicjatywach na rzecz dialogu.
Od lat 90. kiedy byliśmy jednym z organizatorów seminariów historycznych, które zaowocowały serią wydawniczą “Polska-Ukraina: trudne pytania”, inicjujemy kolejne tego typu przedsięwzięcia i angażujemy się w nie, tworząc jednocześnie przestrzeń do spotkania i rozmowy – nie tylko o przeszłości, ale również o wspólnej przyszłości.
Inicjatywa została zawiązana przez mieszkańców Przemyśla, którzy postanowili – w oparciu o wyznawane wartości, wzajemny szacunek i współpracę – zorganizować cykl imprez z okazji setnej rocznicy odzyskania przez Polskę Niepodległości. W ofercie inicjatywy znalazł się szereg spotkań i dyskusji, w tym Debata Gigantów i wykład pt. “Dlaczego Ukraina nie odzyskała niepodległości w 1918 r.”
W ramach inicjatywy odbył się również koncert „Niech współbrzmi!”, z udziałem Przemyskiego Chóru Kameralnego, ukraińskiego chóru męskiego „Żurawli” oraz przemyskiego młodzieżowego chóru Kameralnego Vox Iuventum. Łącznie na inicjatywę złożyło się ok. 20 różnorodnych przedsięwzięć.
W l. 2018-2019 działająca przy ZUwP organizacja „Płast” (obecnie zarejestrowana jako osobne stowarzyszenie) zorganizowała we współpracy ze Związkiem Harcerstwa Polskiego, „Płast” Ukraina i strukturami ZUwP akcję uczczenia pamięci ukraińskich sojuszników Polski w wojnie z bolszewikami 1920 r.
W ramach akcji odbyły się uroczystości na grobach żołnierzy, oficerów, generałów i urzędników URL, którzy spoczęli na cmentarzach w różnych miastach Polski.
Akcja odbyła się w czasie rocznicy Bitwy Warszawskiej m.in. w: Warszawie, Lublinie, Krakowie, Gdyni, Przemyślu, Kętrzynie, Łańcucie, Wrocławiu, Bartoszycach i Szczecinie – łącznie uroczystości przy grobach żołnierzy URL odbyły się w ponad 30 miejscach w Polsce. Uroczystości na cmentarzach poprzedzone były działaniami informacyjno-edukacyjnymi. Akcja spotkała się z pozytywną reakcją części samorządów (na terenie których znajdują się groby żołnierzy ukraińskich) i innych organizacji pozarządowych; odbiła się głośnym echem w polskich mediach oraz w Ukrainie.
Przygotowane w 2020 r. konferencja i wystawa pod tytułem “W poszukiwaniu przestrzeni wolności. Ukraińcy w Polsce w latach 80. XX wieku” to jedna z pierwszych prób pokazania udziału ukraińskiej społeczności w ruchu “Solidarności”, ale też szerzej – pokazaniu spektrum aktywności mniejszości ukraińskiej w Polsce lat 80. Naukowcy i historycy przedstawili – w trakcie konferencji i w postaci wystawy – gruntowne informacje o społeczności ukraińskiej po akcji “Wisła”, w tym fotografie, dokumenty archiwalne, petycje czy deklaracje. Wystawa pokazuje ważne ruchy i momenty w życiu ukraińskiej społeczności lat 80.: powstanie Związku Ukraińskiej Młodzieży Niezależnej, różnorodnych ówczesnych wydawnictw, zjawisko emigracji i znaczenie Jerzego Giedroycia, rocznicę 1000-lecia Chrztu Rusi-Ukrainy, list intelektualistów 1988 r., postać Włodzimierza Mokrego – posła na Sejm RP z ramienia Solidarności, członka społeczności ukraińskiej.
W sprawach ważnych i trudnych występujemy z oświadczeniami lub odezwami, zapraszamy do rozmów i dyskusji podczas organizowanych przez nas wydarzeń. Z wybranymi oświadczeniami można zapoznać się tutaj.
Wśród ostatnich organizowanych przez nas dyskusji znalazły się:
Ponadto, Przedstawiciel Związku uczestniczy w pracach Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych oraz Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych Sejmu RP.
Inicjujemy zawieranie umów partnerskich między miastami Polski i Ukrainy.
Dążymy do wzajemnego szacunku między narodami ukraińskim i polskim, i przezwyciężania uprzedzeń, dlatego reagujemy na akty agresji skierowane przeciwko społeczności ukraińskiej: fizyczne – dewastacje ukraińskich upamiętnień i mogił oraz słowne – agresywne i ksenofobiczne wypowiedzi na forach internetowych i w mediach.
Informujemy o kolejnych przypadkach dewastowania ukraińskich upamiętnień podejmując temat na forum Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych (bezpośrednio), Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych Sejmu RP (informując o poszczególnych sprawach posłów na sejm) czy w mediach.
W sprawach szczególnie niepokojących aktów agresji składamy wnioski na policję o podjęcie postępowania, zawiadomienia do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, a także wnioski do RPO o złożenie kasacji w sprawach karnych, w których odmówiono wszczęcia dochodzenia.
Jednym z ważniejszych przedsięwzięć w tym zakresie były realizowane w ostatnich latach projekty dot. monitorowania mowy nienawiści w sieci, oba zakończone publikacją raportów analizujących aktualny dyskurs. Projekty te były realizowane dzięki wsparciu Fundacji im. Stefana Batorego. W ich ramach udokumentowaliśmy i opisaliśmy przykłady mowy nienawiści wobec Ukraińców, mające wpływ na szersze postrzeganie mniejszości ukraińskiej oraz migrantów z Ukrainy. Chodziło nam o ukazanie dość powszechnych zjawisk negatywnych, analizę potencjalnych zagrożeń dla mniejszości i migrantów, jak również o refleksję nad źródłami i skutkami tych zjawisk oraz ich prawnym kontekstem.
„Mniejszość ukraińska i migranci z Ukrainy w Polsce. Analiza dyskursu” (I Raport)
„Mniejszość ukraińska i migranci z Ukrainy w Polsce. Analiza dyskursu” (II Raport)