Dom Ukraiński w Przemyślu

Dom Ukraiński w Przemyślu (ukr. Narodnyj Dim)

od ponad 100 lat jest centrum działalności kulturalnej społeczności ukraińskiej Podkarpacia.

Narodnyj Dim zawsze był dla Ukraińców miejscem szczególnym. Zbudowany w 1904 r., ze składek osób prywatnych i ukraińskich instytucji gmach posiada powierzchnię ponad 2 tys. m² i kubaturę 17 tys. m³. Budynek wyróżnia się starannością wykonania, solidnością materiałów i (na tamten czas) technologiczną nowoczesnością.

Od 1904 r. w budynku funkcjonowały: placówka naukowa, teatr, klub sportowy, a nawet kino. Po akcji „Wisła” w 1947 roku przez dziewięć lat budynek nie był używany przez naszą społeczność.

Od 1956 roku w budynku mieściła się siedziba oddziału Ukraińskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego (UTSK), prowadzono wszechstronną działalność kulturalną i oświatową. Społeczność ukraińska podjęła starania o zwrot nieruchomości. Niestety, przez wiele lat, mimo ogromnych wysiłków – bezskutecznie.

Wesprzyj remont przekazując 1,5% podatku – w rocznym rozliczeniu PIT podaj nr KRS 0000564708 i cel szczegółowy „Narodnyj Dim”.

21 marca 2011 r. budynek Domu Ukraińskiego w Przemyślu zwrócono społeczności ukraińskiej.*

* Związek Ukraińców w Polsce odkupił nieruchomość od Skarbu Państwa za symboliczną kwotę – 1% wartości budynku.

Wówczas stanęło przed nami poważne wyzwanie – przywrócenie blasku tej zabytkowej budowli – „perła nad Sanem”, choć w 1986 r. wpisana do rejestru zabytków, znajdowała się bowiem w bardzo złym stanie technicznym.

Mija 13 lat, od kiedy Związek został właścicielem budynku. Od ponad dekady trwają intensywne prace remontowe, dzięki finansowaniu uzyskanemu ze środków publicznych, od biznesu i prywatnych darczyńców. Staramy się, by standardy odbudowy odpowiadały standardom budowniczych sprzed wieku. Zdaniem dzisiejszych ekspertów, gdyby nie mocne fundamenty i konstrukcja budowli, niemal nieremontowana nie przetrwałaby stulecia.

Wykonano ok. połowy zaplanowanych prac remontowych

Zebrano 6,5 mln zł z potrzebnych 12,5 mln zł

Całkowity koszt szacowanych w 2011 r. prac ma wynieść 12,5 mln zł. Do chwili obecnej wykonano ok. 50% planowanych robót na sumę niemal 6,5 miliona zł, w tym m.in. zostało oddane do użytku kompleksowo zmodernizowane (oprócz sali widowiskowej) I piętro, odrestaurowano część odkrytych podczas remontu secesyjnych polichromii, wymieniono większość okien i instalacji, dach oraz rozpoczęto przedbudowę poddasza (jego powierzchnia użytkowa ma zwiększyć się o 400 m²).

Było to możliwe dzięki dotacjom: Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, pomocy ukraińskiego rządu i dzięki wpłatom darczyńców. Wpłaty osób indywidualnych stanowią niezwykle istotną pozycję w naszym budżecie – pozwalają zapewnić wkład własny do dotacji publicznych i ciągłość finansowania prac remontowych. Już ponad 600 osób wsparło remont Narodnego Domu swoimi darowiznami wpłatami.

Budynek już działa jak profesjonalna instytucją kultury ukraińskiej w Polsce, ważny ośrodek współpracy polsko-ukraińskiej a nawet międzynarodowej. Dom Ukraiński jest też ważnym ośrodkiem dialogu ukraińsko-polskiego, miejscem spotkań i szkoleń, centrum wsparcia dla obywateli i obywatelek Ukrainy.

Ma tu się znaleźć biblioteka, archiwum, teatr, studio nagraniowe, galeria i muzeum.

To miejsce chętnie odwiedzane nie tylko przez Ukraińców i nie tylko przez mieszkańców Przemyśla. Będzie generować - tak jak i dziś generuje - ważne idee, interesujące projekty i dobre emocje.

Przed nami jeszcze jednak liczne prace remontowe - prosimy o ich wsparcie! Czeka nas m.in.: renowacja zabytkowych drzwi i okien na parterze budynku, wymiana stropów, prace restauratorskie na parterze, wymiana instalacji i prace wykończeniowe na II piętrze budynku, renowacja i modernizacja sali teatralnej, renowacja zabytkowych fresków na I piętrze budynku oraz wyposażenie techniczne pomieszczeń.